.:: Istota Koniunktury Gospodarczej ::.
Koniunktura gospodarcza – której pojęcie jest rozumiane często wieloznacznie – jest ważnym czynnikiem wpływu na racjonalność podejmowania decyzji ekonomicznych. Dotyczy zarówno analiz stanu gospodarki, jak również i jego prognoz wpływa zarówno na bieżące jak i na decyzje przyszłe. Pierwsze z nich powinny opierać się na ścisłej znajomości stanu koniunktury zarówno w całej gospodarce, jak również w jej działach, gałęziach i branżach których dotyczą. Natomiast decyzje o charakterze przyszłościowym, a więc te które przesadzają o ogólnych kierunkach rozwoju powinny być oparte na starannym rozeznaniu się w tendencjach rozwojowych całej gospodarki narodowej, oraz powinny uwzględniać zmiany dokonujące się na rynku światowym.
Z tych też względów koniecznym staje się podjęcie rozważań w odniesieniu do następujących zagadnień: istoty koniunktury gospodarczej w gospodarce rynkowej; podstawowych wskaźników oceny koniunktury gospodarczej, oraz polityki koniunktury gospodarczej.
Istota koniunktury gospodarczej w gospodarce rynkowej
Pojęcie koniunktura – wywodzące się od łacińskiego słowa “coniunctio” oznaczającego “łącznie” rozumianego jako splot warunków wywierających znaczny (zazwyczaj dodatni) wpływ na sytuację, położenie, ogólny stan “czegoś” – w odniesieniu do zjawisk ekonomicznych zastosowano stosunkowo późno, bo dopiero w XIX wieku. Poprzednio było używane najczęściej w astrologii i będąc synonimem złożonego układu wzajemnego oddziaływania, powstałego pod wpływem chwilowych okoliczności.
W ekonomii pojęcie koniunktury gospodarczej jest dość wieloznaczne. Zazwyczaj używane jest do określenia zjawisk mających zasadniczy wpływ na sytuację, położenie i ogólny stan gospodarki, kraju, regionu czy świata, takich jak: ruch cen, produkcji, sprzedaży, zatrudnienia itp. Traktowane jest ono przede wszystkim jako splot warunków wywierających określony dodatni lub ujemny wpływ na stan i dynamikę zjawisk w gospodarce narodowej W języku potocznym lub publicystycznym koniunktura jest synonimem stanu gospodarki. Dobra koniunktura oznacza rozwój gospodarczy, zmiany strukturalne i równowagę ekonomiczną, a zła koniunktura zachwiana równowagę ogólną, spadek (lub zastój) produkcji, wymiany towarowej, cen dochodu narodowego.
Obecnie problematyka koniunktury gospodarczej, stanowiąc znaczny obszar badawczy ekonomii, często wyodrębniana jest jako gałąź nauk ekonomicznych. Ujawnia ona ścisłe związki z problematyką reprodukcji. Natomiast w praktyce gospodarczej uzewnętrznia się ona poprzez koncepcje i realizacje polityki koniunkturalnej.
Odwołując się do historii rozwoju gospodarki rynkowe, zauważyć trzeba, iż jej syntetyczne wskaźniki, takie jak dochód narodowy oraz produkcja przemysłowa, poczynając od pierwszych dekad XIX wieku uległy pewnym powtarzającym się wahaniom. Ekonomiści zajmujący się tym zagadnieniem wyróżniali kilka – najczęściej cztery, ale także i trzy fazy, różnie je nazywając. Zaobserwowali oni także, że tego rodzaju wahania dokonują się z reguły wokół rosnącego trendu wzrostu dochodu narodowego. Dążąc do wyjaśnienia tych zjawisk, starali się dać odpowiedź przede wszystkim na dwa pytania : po pierwsze – dlaczego w szczytowym okresie wzrostu dochodu narodowego następuje wcześniej, czy później załamanie gospodarcze? i po drugie – dlaczego po osiągnięciu fazy depresji, gospodarka rynkowa sama jest zdolna uruchomić czynniki umożliwiające jej wejście w fazę ożywienia gospodarczego?
Do zadawania takich pytań skłania powtarzalność tych zjawisk. Zaobserwowane w Anglii w 1825 roku, w miarę postępującego uprzemysłowienia świata, cykle koniunkturalne obejmują swym zasięgiem coraz większa liczbę krajów. Kolejne kryzysy rozpoczęły się w latach : 1836, 1847, 1857 (był to pierwszy kryzys obejmujący całą Europę i Amerykę) 1866, 1873 (który z kolei był najcięższym i najdłuższym kryzysem XIX wieku), 1882, 1890, 1900, 1907, 1929 (trwał on do 1933 r. i okazał się najcięższym kryzysem z dotychczas znanych) i 1937. Po drugiej wojnie światowej występowanie ich miało nieco zmodyfikowaną postać – ujawniły się one w formie nie zsynchronizowanej. I tak, w USA wystąpiły one w latach: 1949,1957-58, 1967. Dopiero z początkiem lat 70-tych, za przyczyna załamania się światowego rynku żywnościowego i energetycznego, doszło do ponownej ich synchronizacji w skali światowej. W tej formie ujawniły się one w latach : 1974-19775 i 1981-1982.
Kategoria: Koniunktura Gospodarcza