Ogólna formuła definicji makroekonomii, wskazując na trzy główne obszary swoich zainteresowań, to jest na wzrost gospodarczy, bezrobocie i inflację, narzuca jednocześnie konieczność przybliżenia ich istoty jako określonych kategorii, a później także w kontekście polityki makroekonomicznej jako określonych procesów i zjawisk.
Do ogólnych kategorii ekonomicznych przedstawionych wcześniej, trzeba dodać takie jak: wzrost gospodarczy, produkt narodowy, zatrudnienie i bezrobocie, inflacja i międzynarodowe stosunki gospodarcze (w tym eksport). Każda z nich ze względu na swą makroekonomiczną wagę musi stać się przedmiotem odrębnych rozważań. Stąd też w tym miejscu potraktowana zostanie sygnalizacyjnie.
Wzrost gospodarczy to proces powiększania z okresu na okres podstawowych wielkości ekonomicznych, zwłaszcza rozmiarów potencjalnego produktu krajowego, potencjalnego realnego produktu narodowego oraz powiększanie zdolności wytwórczych gospodarki. Oznacza on zmianę strumieni dóbr i usług oraz zasobów gospodarczych, a także poprawę relacji ilościowych produkcji i podziału dóbr i usług.
Zatrudnienie i bezrobocie to dwie ważkie kwestie makroekonomiczne. Zatrudnienie (inaczej praca, robota, zajęcie, wysiłek) praca osób, których stosunek do pracy oparty jest na umowie najmu, mianowaniu lub współużytkowaniu środków produkcji. Bezrobocie zaś to miara liczby osób zarejestrowanych, jako poszukujących pracy i pozostających bez zajęcia – a opisanych stopą bezrobocia (to jest odsetkiem siły roboczej pozostającej bez pracy).
Inflacja to proces wzrostu cen w gospodarce. Charakteryzuje go “stopa inflacji ” traktowaną jako procentowy wzrost przeciętnych cen dóbr i usług w ciągu roku
Międzynarodowe stosunki gospodarcze (nazywane także międzynarodowymi stosunkami ekonomicznymi) to część ogólnych stosunków ekonomicznych nawiązywanych na forum międzynarodowej działalności gospodarczej. Obejmują one: międzynarodowy podział pracy; międzynarodową wymianę gospodarczą (międzynarodowy obrót gospodarczy); międzynarodową wymianę towarów; międzynarodową wymianę usług; międzynarodowe obroty (transfery) kapitałowe; międzynarodowe przepływy technologii; międzynarodowe przepływy ludności (siły roboczej) oraz międzynarodowe stosunki finansowe. 

Szeroki zakres problematyki makroekonomicznej, wymaga podjęcia w pierwszych kroku jej rozpoznania zagadnień wprowadzających, takich jak: istota makroekonomii z punktu widzenia teorii i zarys jej podstawowych problemów praktyka makroekonomiczna oraz polityka makroekonomiczna a także współczesne poglądów na makroekonomię.

Ekonomia zajmując się problemem rozwiązywania kwestii niemożności zaspokajania wszystkich potrzeb (chęci) materialnych przy pomocy dostępnych lecz ograniczonych zasobów, dąży do stworzenia podstaw wyborów co do najlepszej alokacji zasobów – z powodu ich rzadkości – w skali dotyczącej zarówno poszczególnych ludzi, jak i społeczności lokalnych oraz całego kraju. Z tych też powodów, wobec złożoności rzeczywistości gospodarczej świata, nie jest możliwe pełne i jednoznaczne jego badanie. Konieczne jest bowiem poczynienie pewnych czynności upraszczających obszar przedmiotu badań. Ich wynikiem jest bardzo ogólny podział ekonomii jako dyscypliny wiedzy na dwie zasadnicze części; na makroekonomię i mikroekonomię.
Każda z nich, mimo coraz większej zbieżności problemów badawczych, a przez to zacierania się różnic między nimi, dotycząc jednak różnej skali problemów odwołuje się do innej aparatury pojęciowej. Dlatego też zrozumienie tej problematyki wymaga nie tylko przybliżenia istoty makroekonomii ale również wskazania podstawowych kategorii którymi się ona posiłkuje.

Istota makroekonomii
Dociekając istoty makroekonomii, kwestią pierwszoplanową jest wskazanie kryteriów i cech rozróżniających ją od mikroekonomii. Cech różnicujących te dwa rodzaje ekonomii jest wiele, zdecydowanie więcej niż sugerowały by to greckie przedrostki makro- i mikro. Stanowią je bowiem:
różnice skali zainteresowań, to jest różnice pomiędzy problemami ekonomicznymi w dużej skali a problemami ekonomii w skali małej;
różny cel analizy, oraz
różne podejścia badawcze w analizie operacyjnej, charakteryzujące się skrajnością skali szczegółowości dociekań oraz uwzględnienia skali związków badanych obiektów i procesów.
Te wyszczególnione cechy różnicujące makro- i mikroekonomię pozwalają przybliżyć istotę makroekonomii.
Po pierwsze – makroekonomię trzeba traktować jako świadomie uproszczony model, dzięki któremu możemy wyodrębnić kluczowe elementy problemu i myśleć o nich w uporządkowany sposób.
Po drugie – makroekonomia nie jest sumą wycinkowych analiz mikroekonomicznych dotyczących każdego poszczególnego rynku, bowiem sformułowany w ten sposób model byłby tak nieporęczny i skomplikowany, że trudno byłoby uchwycić wszystkie zjawiska ekonomiczne w ruchu.
Po trzecie – makroekonomia zajmuje się głównie powiązaniami między różnymi częściami gospodarki, opierając się przy czynionych analizach operacyjnych, uproszczeniami poszczególnych elementów konstrukcyjnych – tak, aby móc wyjaśnić jak pasują one do siebie i w jaki sposób wzajemnie na siebie wpływają.
Po czwarte – makroekonomia bada szerokie agregaty gospodarcze, bowiem zajmuje się badaniem sposobu działania gospodarki jako całości.
Reasumując trzeba stwierdzić, że makroekonomia jest badaniem gospodarki narodowej jako całości lub też badaniem jej znaczących części. Odnosi się ona do ogólnego obrazu gospodarki narodowej, a nie do szczegółów działalności gospodarczej danego kraju. Jest więc ona nauką o gospodarce jako całości, zajmującą się nie jej szczegółami lecz ogólnym obrazem. Jako taka :
obserwuje całość zakupu dóbr i usług dokonywanych przez konsumentów ocenia ilość pieniędzy na wydanych przez wszystkich producentów na budowę nowych zakładów i ich wyposażenia śledzi ogólny poziom cen lub średnią wszystkich cen, oraz
bada dochody wszystkich zatrudnionych i globalną liczbę wszystkich zatrudnionych w gospodarce.
Te obszary zainteresowań makroekonomii wskazują, iż odnosi się ona do badania trzech podstawowych zagadnień: wzrostu gospodarczego (krajowej produkcji), bezrobocia oraz inflacji, poprzez udzielanie odpowiedzi na następujące pytania: co określa poziom krajowej produkcji i dochodu narodowego co określa ogólny poziom cen stopę inflacji jakie skutki wywiera polityka monetarna i budżetowa rządu na ogólny poziom cen, dochodu, produkcji, zatrudnienia i bezrobocia oraz co może zrobić rząd (jeśli w ogóle coś może) dla zwalczania inflacji, bezrobocia i recesji. Kwestie ukryte pod tymi pytaniami, stanowią nie tylko przedmiot akademickich zainteresowań, ale i również przedmiot zainteresowań polityki gospodarczej, bowiem muszą one rozstrzygać czy wypracowane teorie mogą znaleźć zastosowanie do rozwiązywania problemów rzeczywistego świata.