Gospodarka światowa to superorganizm gospodarczy, będący wynikiem umiędzynarodowienia życia gospodarczego. Tkwi i funkcjonuje ona w środowisku, z którego czerpie zasoby potrzebne do jej działania i do którego usuwa pozostałości z tej działalności. Gospodarkę światową postrzegać można również jako globalny system elementów uczestniczących w międzynarodowych stosunkach ekonomicznych (gospodarczych). Tworzy ją zbiór uczestników (podmiotów gospodarczych) oddziaływujących na siebie za pomocą powiązań rzeczowych i regulacyjnych, z rozmaita siłą i w różnych kierunkach, w oparciu o pewien zbiór zasad określających zachowania uczestników we wzajemnych stosunkach. Odzwierciedla ona panujący ład ekonomiczny w kraju.

Podmioty gospodarki światowej
Przez podmiot gospodarki światowej należy rozumieć taki element gospodarki światowej który ma zdolność kształtowania i określania warunków międzynarodowej współpracy gospodarczej. W takim rozumieniu za podmioty gospodarki światowej uznać trzeba: gospodarstwo krajowe; ugrupowania regionalne; korporacje międzynarodowe i międzynarodowe organizacje gospodarcze. Ich wspólną cechą jest oddziaływanie na globalne życie gospodarcze i współdecydowanie o kształcie międzynarodowych stosunków gospodarczych.

Gospodarstwa krajowe (narodowe)
Gospodarstwo krajowe jest podstawowym elementem gospodarki światowej. Jest ono odrębnym organizmem gospodarczym w którym suwerennie ustanowiono sposób organizacji życia gospodarczego. Charakteryzuje je wyodrębniony granicami obszar, na którym działają podstawowe podmioty gospodarcze (gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa) oraz rząd jako centralny ośrodek regulacyjny. Jej funkcjonowanie jest wypadkową wewnętrznych zasad racjonalności gospodarowania oraz wymaganiami rynku światowego.
Współcześnie w skali światowej rzeczywistości gospodarczej mamy do czynienia ze zbiorowością ponad 250 gospodarek krajowych zróżnicowanych pod względem terytorium, zasobów bogactw naturalnych, zasobów ludnościowych, narodowościowym, poziomu rozwoju gospodarczego.

Ugrupowania regionalne
Ugrupowaniami regionalnymi są zespolone układy gospodarstw krajowych połączonych intensywnymi przepływami realnymi i informacyjno-regulacyjnymi, powstałych w wyniku procesów integracyjnych lub w wyniku zwykłej współpracy gospodarczej. Ugrupowania regionalne wyodrębniają się z otoczenia wskutek ściślejszych więzi gospodarczych (handlowych, kapitałowych, usługowych, technologicznych itp.) z gospodarczym otoczeniem zewnętrznym. Spośród organizacji regionalnych na czoło wysuwa się Unia Europejska. Liczy ona obecnie 17 państw (Austria, Belgia, Dania, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Islandia, Luksemburg, Niemcy, Norwegia, Portugalia, Szwecja, Wielka Brytania, Włochy). Obejmuje ona obszar 3669,7 tys. km2 na którym żyje około 373 mln osób. Funkcjonuje ona na tzw. Europejskim Obszarze Gospodarczym. Na kontynencie europejskim funkcjonują jeszcze Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu – EFTA oraz środkowoeuropejskie Porozumienie o Wolnym Handlu – CEFTA. EFTA jest obecnie organizacją skupiającą 4 państwa, to jest Islandię, Lichtenstein, Norwegia i Szwajcarię. Dwa z tych państw należą także do Unii Europejskiej. Traci ona obecnie na znaczeniu, ze względu na rozwój Unii Europejskiej. Z kolei CEFTA jest ugrupowaniem rozwojowym. Obejmuje ona obszar 533,6 tys. km2 na którym żyje około 65 mln osób. Liczy ona 4 państwa: Czechy, Polskę, Słowację i Węgry. Na kontynencie amerykańskim największą organizacją gospodarczą jest NAFTA – Północnoamerykańskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu, którego członkami są Stany Zjednoczone, Kanada i Meksyk. Funkcjonuje ona na terytorium 21738,2 tys. km2 liczącym 368 mln osób.

Na obszarze Ameryki Południowej funkcjonuje natomiast MERCOSUR skupiający cztery państwa, tj. Argentynę, Brazylię, Paragwaj i Urugwaj – liczące łącznie 195 mln osób oraz Pakt Andyjski skupiający pięć państw (Boliwię, Ekwador, Kolumbię, Peru i Wenezuelę) – liczących łącznie 94 mln osób.
Obecnie podejmowane są próby gospodarczego zjednoczenia całego kontynentu amerykańskiego, poprzez powołanie do życia Obszaru Wolnego Handlu Obu Ameryk (FTAA). Największym ugrupowaniem gospodarczym jest APEC – Forum Współpracy Gospodarczej Azji i Pacyfiku. Krajami członkowskimi jest 18 państw (Australia, Brunei, Chile, Chiny, Filipiny, Hongkong, Indonezja, Japonia, Kanada, Korea Południowa, Malezja, Meksyk, Nowa Zelandia, Papua Nowa Gwinea, Singapur, Stany Zjednoczone, Tajlandia i Tajwan), liczące łącznie 2100 mln ludności. Na kontynencie afrykańskim funkcjonują dwie liczące się organizacje gospodarcze. Pierwszą jest ECOWAS – Wspólnota Gospodarcza Państw Afryki Zachodniej licząca 16 państw (Benin, Burkina Faso, Gambia, Ghana, Gwinea, Gwinea Bissau, Liberia, Mali, Mauretania, Niger, Nigeria, Senegal, Siera Leone, Togo, Wybrzeże Kości Słoniowej, Wyspy Zielonego Przylądka) zamieszkiwanych przez 191 mln osób. Drugą zaś SADC – Wspólnota Rozwoju Południowej Afryki licząca 11 państw i łącznie 126 mln ludności. Na Bliskim Wschodzie istnieje GCC – Rada Współpracy Zatoki Perskiej której członkami jest siedem państw liczących łącznie 23 mln osób.

Korporacje międzynarodowe
Korporacje międzynarodowe to podmioty gospodarki światowej, którymi są przedsiębiorstwa posiadające filie zagraniczne. Prowadzą one zwykle działalność w kilku, kilkunastu a nawet kilkudziesięciu krajach. Status korporacji posiada obecnie większość dużych przedsiębiorstw światowych. Ich ilość i znaczenie we współczesnym świecie stale rośnie. Przyczynia się do tego fakt przenoszenia postępu techniczno-organizacyjnego i technologicznego w skali międzynarodowej.
Korporacje międzynarodowe mimo, że ich przedsiębiorstwa macierzyste są formalnie elementami gospodarstw krajowych, wyodrębniane są jako oddzielny podmiot gospodarki światowej z względu na: dysponowanie wielkim potencjałem ekonomicznym (mierzonym wartością majątku przedsiębiorstwa i obrotami przedsiębiorstwa względna niezależność finansowa, technologiczna i organizacyjna. Dysponowanie własnymi zasobami finansowymi, własnym zapleczem naukowo-badawczym, zintegrowaną strukturą organizacyjną oraz względną niezależnością od innych podmiotów gospodarczych (w tym instytucji finansowych) poddają się one tylko częściowo regulacji ze strony władz gospodarczych danego kraju. Koniecznością prowadzenia własnej polityki, której cele mogą być często odrębne i niekonieczne zbieżne od celów polityki kraju macierzystego czy krajów – siedzib filii.

Międzynarodowe organizacje gospodarcze
Międzynarodowe organizacje gospodarcze to podmioty gospodarcze będące tworami reprezentującymi uprawnienia i zasoby wniesione przez kraje członkowskie. Tworzą one nową jakość międzynarodowej rzeczywistości gospodarczej, ogniskując w sobie oddziaływanie interesów państw członkowskich. Międzynarodowe organizacje gospodarcze pełnią we współczesnym świecie szereg funkcji, spośród których najistotniejszymi są: funkcja regulacyjna, której istotą jest tworzenie norm prawa międzynarodowego oraz zasad współdziałania różnych uczestników międzynarodowych stosunków gospodarczych; funkcja alokacji zasobów w skali międzynarodowej, której istotą jest przede wszystkim przemieszczanie zasobów finansowych i rzeczowych do miejsc (krajów, gałęzi, sektorów) które zostały uznane przez te organizacje za właściwe i pożądane; funkcja kontrolna, której istotą jest badanie przez nie zgodności zachowań uczestników międzynarodowych stosunków ekonomicznych zgodnie z obowiązującym prawem i zwyczajami międzynarodowymi;
funkcja opiniotwórcza, której istota sprowadza się do formułowania przez nie – na bazie posiadanego autorytetu) opinii i stanowisk mających znaczenie dla innych podmiotów światowej gospodarki. Międzynarodowe organizacje gospodarcze są podmiotami gospodarczymi funkcjonującymi na różnych szczeblach gospodarki światowej. W praktyce mamy do czynienia z organizacjami uniwersalnymi (globalnymi) oraz organizacjami regionalnymi.

Organizacjami szczebla uniwersalnego są Międzynarodowy Fundusz Walutowy – MFW (z ang. International Monetary Fund – IMF), Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju (określany skrótowo jako Bank światowy – Bś (z ang. International Bank from Reconstruction and Development – World Bank), Międzynarodowa Korporacja Finansowa (z ang. International Finance Corporation – IFC), światowa Organizacja Handlu – śOH (World Trade Organization – WTO), Konferencja Narodów Zjednoczonych do Spraw Handlu i Rozwoju (United Nations Conference Trade and Developoment – UNCTAD) oraz Organizacja Współpracy i Rozwoju Gospodarczego (Organization for Economic Cooperation and Developoment – OECD). Spośród tych organizacji najwcześniej powstały MFW i Bś, które zawiązane zostały na Konferencji Walutowej i Finansowej w Breton Woods w 1944 roku, a rozpoczęły funkcjonowanie w 1947 roku. Podstawowym celem działalności MFW jest tworzenie w skali świata warunków niezbędnych do współpracy i stabilizacji finansowej i gospodarczej krajów członkowskich, utrzymanie względnej stabilności walut, wspieranie wzrostu gospodarczego oraz łagodzenie zakłóceń bilansów płatniczych krajów członkowskich. Zadaniem zaś Banku światowego – w którym członkostwo jest uzależnione od przynależności do MFW – jest głownie udzielanie i gwarantowanie długoterminowych kredytów na cele rozwoju gospodarczego krajów rozwijających się. Zadaniem natomiast Międzynarodowej Korporacji Finansowej – powstałej w 1956 r. – jako organizacji afiliowanej przy Banku światowym jest popieranie sektora prywatnego w krajach rozwijających się oraz krajach Europy środkowej i Wschodniej. Najmłodszą spośród organizacji międzynarodowych jest światowa Organizacja Handlu, która została powołana do życia 15.04.1994r. a rozpoczęła swoje funkcjonowanie z dniem 1.01.1995r. Jest ona spadkobiercą GATT – Układu Ogólnego ds. Ceł i Handlu który z końcem 1994r. zakończył swoją działalność. Przejęła ona wszystkich partnerów GATT. Liczy łącznie 124 krajów członkowskich. Do podstawowych zadań tej organizacji należy liberalizowanie zasad handlu światowego między innymi poprzez negocjowanie wielostronnych redukcji taryf celnych krajów członkowskich.

Natomiast Organizacja Współpracy i Rozwoju Gospodarczego (OECD) – powstała w końcu 1959 r., a funkcjonująca od 30.IX.1960r. – jest międzynarodową organizacją skupiającą najbardziej rozwinięte kraje świata. Do jej zadań należy dynamizowanie wzrostu gospodarczego państw członkowskich i podnoszenie poziomu życia w nich, wzmacnianie ekspansji światowego handlu przez eliminację dyskryminacji i ograniczeń, oddziaływanie na zewnętrzną stabilizację gospodarczą oraz udzielanie pomocy technicznej krajom rozwijającym się. Pełni ona także w znacznym stopniu rolę koordynatora działań pomiędzy ugrupowaniami gospodarczymi, których członkami są kraje do niej należące. Organizacjami regionalnymi są zaś instytucje gospodarcze powołane do życia w celu rozwiązywania problemów konkretnego regionu. Takimi organizacjami są regionalne banki rozwoju. Często rolę organizacji regionalnych przejmują niektóre instytucje funkcjonujące w ramach konkretnego ugrupowania gospodarczego. Stąd też niekiedy utożsamia się organizację regionalną z ugrupowaniem regionalnym.