.:: Międzynarodowe Stosunki Finansowe ::.
Międzynarodowe stosunki finansowe jako część międzynarodowych stosunków ekonomicznych obejmują sobą problematykę systemu pieniężno-walutowego, systemu rozliczeń międzynarodowych oraz systemu cen światowych i mechanizmów jego kształtowania. Podstawowym elementem międzynarodowych stosunków finansowych jest system finansowo-walutowy. Jego konstrukcja oparta jest na międzynarodowym systemie walutowym,, który tworzą wszystkie rodzaje pieniądza, powszechnie i w długim okresie używane we wzajemnych rozliczeniach przez kraje trzecie (z których żaden nie jest emitantem) i pełniącego w nich funkcje miernika wartości, środka płatniczego i środka gromadzenia rezerw. Są one pełnione przez poszczególne waluty w różnym zakresie. Walutą międzynarodową może być: złoto, pieniądz narodowy kreowany przez narodowe władze monetarne poszczególnych państw oraz pieniądz międzynarodowy kreowany przez międzynarodowe instytucje finansowe. Mogą one mieć charakter walut światowych i walut regionalnych. Walutą światową jest pieniądz o zasięgu międzynarodowym. W obecnym wielowalutowym systemie jest nim dolar amerykański a obok niego także marka niemiecka i jen japoński oraz tzw. specjalne prawa ciągnienia (SDR) MFW pełniące rolę pieniądza światowego. Z walutą światową ściśle powiązane jest pojęcie pieniądza światowego, to jest takiego pieniądza który służy do regulowania (wyrównywania) sald bilansów płatniczych. Z kolei walutą regionalną jest pieniądz narodowy będący walutą międzynarodową o zasięgu międzynarodowym. Walutami tego typu są między innymi: frank francuski, funt szterling i frank szwajcarski. Pieniądz międzynarodowy będący walutą międzynarodową o zasięgu regionalnym nazywany bywa pieniądzem regionalnym. Przykładem takiego pieniądza jest ECU, będący pieniądzem międzynarodowym krajów Europejskiego Systemu Walutowego.
Istnienie i funkcjonowanie walut międzynarodowych ściśle związane jest z rynkiem walutowym oraz z wymienialnością walut. Rynek walutowy jest pośrednikiem w dokonywaniu transakcji kupna i sprzedaży walut obcych i jako taki stanowi go zespół wszystkich instytucji i osób wymieniających waluty obce oraz reguł rządzących zawieraniem transakcji (kupna i sprzedaży) walutowych. Ma on wymiar krajowy i międzynarodowy. Z rynkiem walutowym ściśle wiąże się pojęcie i funkcjonowanie kursu walutowego, rozumianego jako cena płacona w walucie krajowej za jednostkę waluty obcej lub cena waluty krajowej wyrażona w walucie obcej i pełniącego funkcję informacyjną i funkcję cenotwórczą. Przy rozliczeniach transakcji z zagranicą istotnym problemem jest poziom kursu walutowego. Znaczący wpływ na rozliczenia finansowe ma wymienialność walut. Najogólniej określając polega ona prawie swobodnego kupowania i sprzedawania obcego pieniądza – w tym złota – za walutę krajową oraz dokonywania rozliczeń międzynarodowych w walucie narodowej i walutach obcych bez jakichkolwiek ograniczeń. Obecnie żadna ze współczesnych walut nie spełnia tego warunku. Uzupełnieniem tej niedoskonałości jest z jednej strony – fakt powstania wielu rodzajów wymienialności, z drugiej zaś ukształtowanie się i funkcjonowanie kilku systemów rozliczeń międzynarodowych.
Istotą systemu rozliczeń obrotów z zagranicą jest regulowanie, powstałych między podmiotami znajdującymi się w różnych krajach, należności i zobowiązań pieniężnych z tytułu obrotu handlowego, usługowego, kapitałowego i świadczeń jednostronnych (nieodpłatnych). Stanowią go zarówno mechanizmy rozliczeń jak i instytucjonalne i ekonomiczne warunki ich realizacji. Rozliczenia międzynarodowe realizowane mogą być w dwojaki sposób: bez udziału pieniądza i wówczas przybierają formę kompensat towarowych lub z wykorzystaniem pieniądza gotówkowego przekazywanego sprzedającemu przez kupującego. Wsparciem dla funkcjonującej form rozliczeń obrotów handlowych stały się międzynarodowe ramy instytucjonalne handlu międzynarodowego, które pozwalają jego uczestnikom korzystne rozliczenie się.
Istotnym elementem międzynarodowych stosunków finansowych jest system cen światowych i mechanizmy jego kształtowania. Stanowi go z jednej strony ogół cen towarów uczestniczących w wymianie międzynarodowej wyrażonych w pieniądzu światowym, z drugiej strony zaś mechanizmy kształtowania się cen towarów będących przedmiotem eksportu i importu. Ranga tego elementu wynika z faktu, iż w znacznym stopniu stanowią one o wielkości i dynamice międzynarodowych obrotów handlowych, a także korzyści jakie poszczególne kraje odnoszą handlu zagranicznego. Pomocnym w ocenie tych zjawisk jest syntetyczny wskaźnik warunków wymiany (terms of trade).
Kategoria: Ekonomia Międzynarodowa