Gospodarka narodowa jako całość składa się z wielu milionów podmiotów gospodarczych którymi są gospodarstwa domowe oraz przedsiębiorstwa . Oprócz nich samodzielnym podmiotem gospodarczym jest państwo.

Gospodarstwa domowe
Gospodarstwa domowe to dobrowolne związki ludzi wspólnie zamieszkujących i podejmujących decyzje finansowe dotyczące sposobu wydawania zarobionych pieniędzy. Składają się one z osób powiązanych więzami rodzinnymi. Są więc one wyodrębnionymi i samodzielnymi ekonomicznie podmiotami gospodarki narodowej. Działają głównie w sferze spożycia, a tylko w ograniczonym zakresie (rolnicy i rzemieślnicy) w sferze produkcji.
Gospodarstwa domowe mają określone możliwości i spełniają pewne funkcje w gospodarce narodowej i w społeczeństwie.
Każde gospodarstwo domowe, niezależnie od wielkości ma możliwość decydowania o tym, jak i gdzie zastosować zasoby które posiada oraz w jaki sposób najlepiej pozyskiwać i konsumować dobra i usługi zaspakajające jego potrzeby. Członkowie gospodarstwa domowego sami decydują o sposobie wykorzystania swoich zasobów pracy (siły roboczej), jak i o tym co i ile konsumować.
Gospodarstwom domowym przypisuje się pełnienie funkcji ekonomicznych, społecznych i reprodukcyjnych. W polu widzenia ekonomii pozostaje przede wszystkim funkcja : konsumpcyjna i produkcyjna.
Funkcja konsumpcyjna wyraża się w czynnościach związanych bezpośrednio z organizowaniem i realizacją konsumpcji. Wyraża się ona działalnością gospodarstw domowych na rzecz zaspokojenie potrzeb rodziny która ją tworzy, zarówno indywidualnych, jak i wspólnych dla całej rodziny.
Funkcja produkcyjna sprowadza się do pozyskania środków, które są wydatkowane na zaspokojenie tych potrzeb, lub wykonywanie przez jego członków określonych prac, które zaspokoją te potrzeby. środki finansowania konsumpcji mogą pochodzić z: bieżących dochodów, nagromadzonych poprzednio oszczędności lub z kredytu. Część środków na zaspokojenie potrzeb gospodarstw domowych pochodzi z funduszy społecznych.
Najważniejszą formą tworzenia środków finansowania konsumpcji są dochody bieżące. Gospodarstwa domowe dostarczają przedsiębiorstwu zasoby czynników którymi dysponują – przede wszystkim pracę (siłę roboczą), ale także kapitał i ziemię. W zamian za świadczone usługi tych czynników otrzymują one dochody w postaci płac, zysków i czynszów.
Gospodarstwa domowe dostarczają przedsiębiorstwom zasoby a kupują dobra i usługi. Uzyskane dochody konsumenci wydają nabywając dobra wytworzone przez producentów. Kierują się oni przy tym w dużej mierze tradycją, modą, chęcią wyróżnienia się, a nie zawsze rachunkiem ekonomicznym.
Charakterystycznym dla gospodarstw domowych jest z reguły, z jednej strony dążenie do optymalizacji zaspokojenia swoich subiektywnie rozumianych potrzeb – czyli optymalizacji spożycia, z drugiej zaś ich dążenie do maksymalizacji dochodów (chociaż są i takie które przedkładają czas wolny od pracy). Ważnym warunkiem realizacji tych celów jest dla nich swoboda wyboru, gdyż tylko wówczas mogą realizować swoje preferencje, które jednocześnie pobudzają je do maksymalizacji dochodów.
Gospodarstwa domowe z innymi podmiotami gospodarczymi powiązane są więzami rynkowymi. Na więzach tych zaś zawsze ciąży dążenie do rozwiązania problemu: w jaki sposób postępować aby by powstały warunki dla najlepszego zaspokojenia jego potrzeb.

Przedsiębiorstwa
Przedsiębiorstwa to podmioty gospodarcze prowadzące na własny rachunek działalność produkcyjną lub usługową w celu osiągnięcia określonych korzyści. Są one wyodrębnionymi jednostkami pod względem ekonomicznym, techniczno-organizacyjnym i prawno-organizacyjnym, prowadzącym działalność produkcyjną, handlową lub usługową. W zależności od ich charakteru i rodzaju wytwarzanej produkcji, wykorzystują czynniki produkcji dostarczone przez gospodarstwa domowe do wytworzenia dóbr i usług. Przedsiębiorstwa płacą gospodarstwom domowym za wykorzystanie czynników produkcji oraz sprzedają im wytworzone dobra i usługi.
Wyodrębnienie ekonomiczne przedsiębiorstwa oznacza, że jego majątek ma ściśle określony status własnościowy (że jest własnością indywidualną lub należy do grupy właścicieli – gdy jest ono spółką, lub że stanowi on własność państwową) oraz, że jego sytuacja ekonomiczna zależy przede wszystkim od wyników jego własnej działalności. Oznacza ono również, że dysponowanie majątkiem przedsiębiorstwa leży tylko w gestii jego właścicieli, którzy odtwarzają i rozwijają samodzielnie działalność gospodarczą.
Wyodrębnienie techniczno-organizacyjne oznacza zaś, że przedsiębiorstwo posiada wyodrębnione wyposażenie produkcyjne, przystosowane do wytwarzania określonych dóbr i usług oraz posiada określoną załogę podporządkowaną konkretnemu zwierzchnikowi.
Natomiast wyodrębnienie prawno-organizacyjne oznacza, że posiada ono osobowość prawną – którą nabywa po wpisaniu do rejestru handlowego – i ma prawo zawierania umów z kontrahentami, zaciągania zobowiązań itp.
Każde przedsiębiorstwo posiada oraz spełnia pewne funkcje w gospodarce narodowej oraz w społeczeństwie danego kraju. W gospodarce rynkowej na plan pierwszy wysuwają się funkcje: organizatora produkcji oraz organizatora stosunków międzyludzkich.
Funkcja organizatora produkcji sprowadza się do dokonywania wyboru (co, ile, jak i gdzie produkować) przez właściciela lub menedżera.
Funkcja zaś organizatora stosunków międzyludzkich sprowadza się do takiego kształtowania więzi interpersonalnych, które pozwoliłyby wykorzystać dla dobra przedsiębiorstwa, wiedzę (najczęściej wyspecjalizowaną), zdolności, doświadczenia wszystkich zatrudnionych w nim .
W rzeczywistości gospodarczej spotykamy się z dużą ilością przedsiębiorstw, różniących się od siebie formą i rodzajem. Sytuacja ta rodzi potrzebę ich klasyfikacji. Najbardziej trafnymi z tego punktu widzenia są kryteria : form własności, organizacyjne, rozmiaru (wielkości), pozycji rynkowej oraz rodzaju prowadzonej działalności. Ponieważ dwa pierwsze kryteria pokrywają się z rozróżnieniem struktury własnościowej i organizacyjnej gospodarki narodowej, która to została omówiona w dalszej części wykładu, uwaga dalszych rozważań zostanie skupiona na pozostałych kryteriach.
Ze względu na wielkość wyróżnia się: przedsiębiorstwa małe (zatrudniające mniej niż 100 pracowników), przedsiębiorstwa średnie (od 100 do 1000 pracowników) i przedsiębiorstwa duże (zatrudniające ponad 1000 pracowników). Każdy rodzaj tych przedsiębiorstw ma swoje zalety i wady. Dominującymi w gospodarce rynkowej są przedsiębiorstwa małe.

Natomiast ze względu na kryterium pozycji rynkowej przedsiębiorstwa dzielimy na przedsiębiorstwa: doskonale konkurencyjne, o ograniczonej konkurencyjności, monopole naturalne i sztuczne, oligopole i monopsony. Takie rozróżnienie przedsiębiorstw ma znaczenie z punktu widzenia kształtowania kosztów i cen.
Z kolei ze względu na kryterium rodzaju działalności przedsiębiorstwa można podzielić na wytwarzające produkty (jeden produkt lub wiele produktów) oraz świadczące usługi (dla ludności lub dla innych przedsiębiorstw). Częstą sytuacją jest integracja różnych rodzajów działalności gospodarczej, jak: produkcyjnej z handlową, produkcyjnej z handlową i serwisową, przemysłowej z badawczo-rozwojową itp. Wyrazem poziomej integracji przedsiębiorstw jest konglomerat – czyli zespół przedsiębiorstw produkujących różne, niezależne produkty. Równie częstą sytuacją jest dywersyfikacja przedsiębiorstw polegająca na odłączaniu od ich działalności tych jej rodzajów które powodują pogorszenie efektywności przedsiębiorstw. Rozwiązania te prowadza do powstawania firm specjalistycznych. Przykładem takiego przedsiębiorstwa jest przedsiębiorstwo leasingowe zajmujące się dzierżawieniem lub wynajmowaniem środków trwałych lub konsumpcyjnych trwałego użytku.
Każde przedsiębiorstwo, bez względu na jego rodzaj, rozpatrywane w ujęciu systemowym jest jednością sfery realnej i sfery regulacyjnej.
Sferę realną tworzą zasoby pracy, zasoby i stan środowiska naturalnego, stan wiedzy oraz technologii. Ludzie (pracownicy), maszyny i urządzenia, materiały, ziemia i środki pieniężne, które w procesie transformacji – przy użyciu odpowiednik technik znanych przedsiębiorstwu – przyczyniają się do powstania nowej jakości w postaci produktów lub usług (jako rzeczowego wyniku transformacji) oraz satysfakcji pracowników z tytułu pracy która się do tego przyczyniła.
Sferę regulacyjną, którą jest zespół mechanizmów społecznych umożliwiających dokonywanie się procesów realnych, tworzy zbiór informacji powstałych w wyniku planowania, organizowania, motywowania i kontroli sprzężonej z otoczeniem zewnętrznym. O jej funkcjonowaniu stanowią takie elementy zewnętrznego otoczenia przedsiębiorstwa jak: rynek pracy, rynek dóbr i usług oraz technologii, system walutowo-pieniężny, system finansowy państwa oraz system polityczny i społeczny.