Rozwój zapoczątkowany pierwotnymi doświadczeniami prostej działalności gospodarczej, przez zrodzoną na jej uogólnieniach wiedzę ekonomiczną, a więc w dalszej kolejności naukę, trwa po dzień dzisiejszy. Ekonomia, od pojęcia użytego przez Ksenofonta, by stać się pod tą nazwą nauką potrzebowała czasu przeszło dwóch tysiącleci. Narodziny ekonomii jako nauki wiążą się z opublikowana przez Adama Smitha pracą “Bogactwo narodów”(1776r.) kiedy to gospodarka despotycznych monarchii zaczęła przeistaczać się w gospodarkę rynkową. Dalszy przeszło 200letni rozwój ekonomii, to rozwój teorii ekonomicznych będących odbiciem ważkich problemów gospodarczych świata. Miał on miejsce nawet jeśli niektóre spośród nich zaczęły żyć własnym życiem, powodując postęp w sferze abstrakcji. Ekonomię jako naukę, trzeba postrzegać obecnie – to jest w teraźniejszości w dwóch aspektach: w pierwszym traktując ją jako owoc przeszłości, bowiem dzisiejsze jej poglądy mają głębokie korzenie w przeszłości; oraz w drugim jako współtworzenie przyszłości, bowiem zachowa ona nieuchronnie pewne aspekty tego, co istnieje obecnie.

Istota ekonomii
Chcąc oddać istotę ekonomii jako nauki, najprostszym sposobem może wydać się jej zdefiniowanie. Wobec jednak wielości istniejących definicji, z których każda w pewnym sensie jest słuszna – gdyż każda z nich podkreśla sprawy będące rzeczywiście przedmiotem badań ekonomii, dojść trzeba do wniosku, iż rzecz sama w sobie jest bardziej skomplikowana, niż można byłoby tego oczekiwać. P.Samuelson w najpopularniejszym światowym podręczniku “Ekonomics” (1948), który doczekał się kilkunastu wydań i tłumaczeń (w tym polskiego w 1995r.), odwołuje się do następujących typowych definicji:

1) Ekonomia jest to badanie działań człowieka, dotyczących produkcji oraz wymiany między ludźmi.
2) Ekonomia jest nauką o dokonywaniu wyborów. Bada sposoby wy korzystania przez ludzi ograniczonych zasobów (ziemia, praca, kapitał, technologię, przedsiębiorczość) do wytworzenia różnych produktów i usług oraz sposoby rozdziału uzyskanych efektów między poszczególnych członków społeczeństwa.
3) Ekonomia to nauka o tym, w jaki sposób istoty ludzkie organizują działania w sferze konsumpcji i produkcji.
4) Ekonomia jest nauką o pieniądzu, stopie procentowej, kapitale i bogactwie.
5) Ekonomia analizuje zmiany w całości gospodarki – tendencje cen, produkcji i bezrobocia. Z chwilą gdy te zjawiska zostaną zrozumiane pomaga w kształtowaniu polityki, za pomocą której rządy mogą wywierać wpływ na całokształt gospodarki.

Definicje te nie są jedynymi. Na przykład A.Marshall w swoim słynnym podręczniku “Zasady ekonomiki” (1890) stwierdził, że “Ekonomia polityczna lub ekonomika jest badaniem rodzaju ludzkiego w jego codziennym życiu gospodarczym”. L.Robbins z kolei w “Szkicu o naturze i znaczeniu nauki ekonomicznej” (1932) formułuje zaś następującą definicję :”Ekonomia jest nauką, która bada zachowania ludzi dążących do realizacji różnych celów przy wykorzystaniu różnych środków mających alternatywne zastosowania”. M.Reykowski (“Wprowadzenie do makroekonomii. Gospodarka rynkowa” – 1991 r.) natomiast formułuje pogląd, że: “Ekonomia jest nauka badająca sposób w jaki ludzie (pojedynczo lub w zorganizowanych zespołach) wykorzystują zasoby będące w ich dyspozycji w celu zaspokojenia różnorodnych potrzeb materialnych i niematerialnych”, czyli innymi słowy “…zajmuje się problemem, w jaki sposób społeczeństwo rozdziela (dokonuje alokacji) stosunkowo rzadkie zasoby, posiadające różnorodne zastosowania, w celu produkowania dóbr oraz w jaki sposób dzieli wytworzone dobra między członków tego społeczeństwa”. Podobnie określają ekonomię autorzy amerykańskiego podręcznika “Applied Economics” (w rosyjskim przekładzie “Prikładnaja ekonomika” – 1992r.), bowiem jako “naukę społeczną która opisuje i analizuje wybory społeczeństwa przy ograniczonych zasobach dla zapewnienia pożądanego spożycia”. W sposób zbliżony definiują ekonomię D.Laider i S.Estrin, autorzy podręcznika “Wstęp do mikroekonomii” (polskie wydanie – 1991r). Według nich “Ekonomia bada zjawiska ograniczoności zasobów, czyli “…, że analizuje ona kwestie wyboru”. Podobnie istotę ekonomii przedstawia G.F.Stanlake w podręczniku “Podstawy ekonomii” (polskie wydanie – 1991r.). Według niego: “Ekonomia zajmuje się gospodarowaniem, czyli uzyskiwaniem najwięcej z tego, co mamy”. Dla każdego z nas oznacza to wykorzystywanie swoich możliwości i rozdysponowania dochodu w taki sposób, aby uzyskać maksymalną satysfakcję lub korzyści. Dla społeczeństwa jako całości, oznacza to spożytkowanie ludzkich umiejętności i energii, ziemi, budynków, maszyn i innych zasobów czynników wytwórczych w celu osiągnięcia najwyższego możliwego standardu życia”. Do przedstawionych definicji nawiązuje również M.Nasiłowski w pracy “System rynkowy. Podstawy mikro- i makroekonomii” (1992), określając “ekonomie jako naukę zajmującą się badaniem zachowania i ekonomicznych konsekwencji zachowań podmiotów gospodarczych w dziedzinie wykorzystania ograniczonych środków, które mogą być w rozmaity sposób zastosowane w sferze produkcji, podziału, wymiany i konsumpcji”. Jako taka ekonomia “pokazuje więc stany idealne lub rozwiązania najlepsze i w tym sensie wskazuje drogę lub metodę postępowania podmiotom gospodarczym, co umożliwia maksymalizowanie przez nie funkcji celu lub zminimalizowanie ponoszonych nakładów”.

Czytaj Więcej… »

Najpopularniejsze sposoby rozliczenia e-PIT

Rok 2023 przynosi ze sobą wiele zmian w prawie podatkowym. W związku z tym podatnicy mogą spodziewać się wyraźnej różnicy rozliczając e-PITy online w porównaniu do ubiegłych lat. Wynika to między innymi ze zmian wprowadzonych w ramach Polskiego Ładu. Projekt skupia się na tym, by walczyć z efektami pandemii, które dotknęły wielu Polaków w postaci finansowych strat, oraz na rozwoju infrastruktury. 

Skutkiem ubocznym epidemii jest uzmysłowienie sobie, że w wielu przypadkach fizyczna obecność nie jest niezbędna do efektywnego działania co niektórych procesów. Kiedy niewychodzenie z domu było jednym ze sposobów na zatrzymanie rozwoju epidemii, koniecznym było umożliwienie załatwienia wielu spraw wyłącznie przez internet. Praca zdalna była koniecznością, a teraz, nawet po zakończeniu pandemii, wielu pracodawców pozostało przy hybrydowym trybie nawet, gdy nie jest to już konieczne ze względów profilaktycznych.

Niejedną sprawę urzędową można także załatwić całkowicie bez opuszczania domu. W 2019 roku ministerstwo finansów udostępniło do użytku publicznego program do rozliczenia twój e-PIT, z którego mogą skorzystać podatnicy chcący uniknąć wypełniania papierowych druczków. Warto jednak zaznaczyć, że na rynku działało już od około dziesięciu lat wiele innych programów rozliczających ePITy. Jeśli szukasz najlepszego sposobu jak rozliczyć PIT przez internet, warto rozważyć plusy i minusy każdego z nich. Korzystając ze strony podatki gov pl, który oferuje usługę e urząd skarbowy, plusem jest fakt, że nie musisz wprowadzać danych zarobkowych samodzielnie gdy rozliczasz PIT 37 i 38. Dane te są już zarejestrowane na twoim koncie w usłudze e podatki. Korzystając z tej opcji, należy jednak pamiętać, że rządowy program jest jednym z młodszych spośród wszystkich dostępnych i, co za tym idzie, mniej czasu zostało poświęcone na dopracowanie jego funkcjonowania. Korzysta z niego wiele podatników i obraca duża ilością danych – tym większe ryzyko na pojawienie się niedopatrzeń czy błędów. Zautomatyzowanie procesu zamyka też możliwość wprowadzenia bieżących poprawek, jeśli jakieś byłyby konieczne, i wymaga czujności podczas wprowadzania ulg, do których jesteśmy uprawnieni – program nam o nich nie przypomina i łatwo je nieświadomie ominąć. 

Jeśli wolisz polegać na bardziej sprawdzonych metodach, by złożyć twój e-PIT – rozliczenie w którymś z działających już od wielu programów może być rozwiązaniem dla ciebie. Bezpłatne programy, takie jak PITax.pl, poświęciły już ponad 10 lat na doskonalenie swojego działania i zoptymalizowanie procesu rozliczenia tak, by był on jak najbardziej przystępny i przejrzysty dla podatnika. Przykładają też starań, by zeznanie podatkowe było jak najkorzystniejsze dla rozliczającego.

Czytaj Więcej… »

Analiza ekonomiczno finansowa jako podstawa wyceny wartości firmy.
Wycenę definiuje się najczęściej jako zespół procedur, analiz i ocen, które prowadzą do ustalenia wartości przedsiębiorstwa wg stanu na określony moment czasowy. Cele wyceny związane są z przenoszeniem praw własności. Wycena powinna być dokonywana przez niezależnych ekspertów, co jest podstawową przesłanką łagodzącą sprzeczność interesów między stronami zainteresowanymi wyceną. Wycena wartości firmy jest końcowym etapem analizy ekonomiczno-finansowej przedsiębiorstwa. Analiza powinna być wykonana w taki sposób, aby pozwoliła na sporządzenie wieloletniej prognozy możliwego do osiągnięcia dochodu przedsiębiorstwa w przypadku wyceny dochodowej. Przy stosowaniu innych metod wyceny, głównie tzw., księgowych, podstawą analizy jest szczegółowe badanie składników majątkowych przedsiębiorstwa oraz źródeł jego finansowania. W procesie prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych należy wycenić wartość przedsiębiorstwa. Podstawą do sporządzenia analizy i wyceny jest Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie warunków analizy spółki oraz przedsiębiorstwa.

Stan i perspektywy rozwoju przedsiębiorstwa należy dokonać po przeprowadzeniu:

1 analizy ekonomiczno-finansowej obejmującej: badanie sprawozdań finansowych, analizę wskaźnikową, analizę kosztów z wyznaczeniem progu rentowności, analizę majątku.
2 analizy marketingowej.
3 oceny wykorzystanych technologii w porównaniu z konkurentami w kraju i zagranicą.
4 analizy systemu organizacji i zarządzania.

Zarys metody wyceny wartości firmy.
Szczegółowa klasyfikacja metody wyceny jest następująca

Metody oparte na wycenie aktywów -majątkowe

a) metoda księgowa
b) metoda wartości odtworzonej
c) metoda wartości likwidacyjnej

Pojęcie Przychodów i Ich Rodzaje
Przychody są pieniężnym wyrazem sprzedaży jego produktów i usług. Można powiedzieć, że kształtują one stronę dochodową jego działalności. Przychody powinny pokryć koszty działalności firmy oraz pozwolić na uzyskanie nadwyżki finansowej, która jest m.in źródłem wynagrodzenia właścicieli i dawców kapitału obcego finansującego jego majątek.
Zadaniem analizy przychodów jest ustalenie struktury źródeł tych przychodów, dynamiki, która pozwoli wskazać na rozwój, stagnację czy też regres w działalności przedsiębiorstwa.
Składniki przychodów to:

1. Przychody ze sprzedaży wyrobów i usług,
2. Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów,
3. Pozostałe przychody operacyjne,
4. Przychody finansowe,
5. Przychody z operacji nadzwyczajnych- zyski nadzwyczajne.

Punkt 1 i 2 to przychody ze sprzedaży lub przychody operacyjne. Punkty 1-4 to przychody z całokształtu działalności gospodarczej. Analiza wstępna powinna umożliwiać poznanie ogólnej struktury przychodów, podstawowych tendencji oraz ustalenie kierunków analizy szczegółowej. Analiza szczegółowa przez zastosowanie metod analizy przyczynowo skutkowej powinna umożliwić ustalenie źródeł i przyczyn wzrostu lub spadku przychodów, wskazać na rezerwy wzrostu i możliwości ich wykorzystania. Ogólna analiza przychodów powinna odpowiadać na pytania:

– jaka jest wielkość przychodów z podziałem na poszczególne składniki – źródła
– jakie są wiodące źródła przychodów, czyli ich struktura
– jakie są podstawowe czynniki kształtowania się przychodów, czyli badanie dynamiki
– jakie powinny być kierunki analizy szczegółowej ze względu na konkretną sytuację badanej firmy.

Szczegółowa analiza przychodów.
Przychody ze sprzedaży ujmowane w rachunku zysków i strat są wyrażane w cenach bieżących. We wstępnej ocenie należałoby skonfrontować je z realną dynamiką cen
a)Przychody ze sprzedaży produktów i towarów – jest to iloczyn ilości sprzedanych produktów (q) i cen jednostkowych (p): P= Eq x p Chcąc ustalić wpływ poszczególnych czynników na sumy wielkości przychodów ze sprzedaży można zastosować jedną z metod analizy przyczynowo-skutkowej, jaką jest metoda podstawień łańcuchowych. Pierwszy krok to ustalenie odchylenia bezwzględnego między porównywalnymi wielkościami: ?P=P1-P0 lub ?P=Eq1p1-Eq0p0 gdzie ?P- zmiany wielkości przychodów, P0,P1- wielkość przychodów odpowiednio w okresie bazowym i badanym. Na zmiany wielkości przychodów ze sprzedaży działają dwa czynniki, ustalenie wpływu których może być następujące:

1. wpływ ilości sprzedanych produktów ?P=Eq1 x p0-Eq0 x p0
2. wpływ ceny jednostkowej produktów

?Pp= Eq1p1-Eq1 x p0

Szczegółowa analiza przychodów ze sprzedaży może być rozwinięta przez wyodrębnienie:

– kierunków sprzedaży: kraj, export
– szczebli sprzedaży: producent, hurtownik, detalista
– charakteru rynków: lokalny, regionalny, krajowy

Wyodrębnienie sprzedaży eksportowej w analizie przychodów ma swoje uzasadnienie w tych przedsiębiorstwach, które mają znaczny udział eksportu w przychodach. Analiza przychodów ze sprzedaży eksportowej Pe uwzględniać powinna nast. czynniki: ilość sprzedanych produktów (q), ceny dewizowe w jakiej były sprzedane produkty (pd), oraz kurs złotego do waluty zagranicznej (w). Pe= Eq x pd x w Analiza przychodów z wydzieleniem podstawowych szczebli sprzedaży ma swoje uzasadnienie w tym, że każdy z tych szczebli stosuje inne ceny zbytu, hurtowe bądź detaliczne. Analiza struktury przychodów wg charakteru rynków może mieć większe znaczenie dla oceny działalności marketingowej niż kształtowania strumieni przychodów finansowych.

Pozostałe przychody operacyjne i finansowe.
Składnikami przychodów są także pozostałe przychody operacyjne, przychody finansowe oraz zyski nadzwyczajne. Do typowych pozostałych przychodów można zwłaszcza zaliczyć przychody z tytułu:
– sprzedaży składników rzeczowego majątku trwałego
– otrzymanych dotacji
– nadwyżek inwentaryzacyjnych składników majątku.
Do typowych przychodów finansowych można z kolei zaliczyć następujące składniki:
– odsetki uzyskane od środków finansowych zdeponowanych w bankach
– otrzymane dywidendy z tytułu udziałów i akcji w innych podmiotach
– przychody ze sprzedaży udziałów, akcji i obligacji
– odsetki otrzymane od udzielonych pożyczek innym podmiotom
– dodatnie różnice kursowe uzyskane w wyniku operacji gospodarczych realizowanych w obcych walutach
– przychody z dzierżawy majątku trwałego oraz raty leasingowe z tytułu leasingu operacyjnego
– odsetki od nieterminowego regulowania wierzytelności przedsiębiorstwa przez kontrahentów- odbiorców.

Zyski nadzwyczajne mają zazwyczaj marginalne znaczenie w przychodach i mogą dotyczyć np. odszkodowań od ubezpieczycieli z tytułu uszczerbku w majątku na skutek pożaru, itp. Analizie szczegółowej powinny być poddane zwłaszcza te pozycje pozostałych przychodów, które mają znaczny udział w całkowitych przychodach. Może to np. dotyczyć odsetek od udzielonych pożyczek, odsetek od depozytów, itp. W odniesieniu do tych składników stosuje się nast. formułę: Pf = F x s , gdzie Pf to przychody finansowe, F- kwota depozytów, udzielonych pożyczek, itp., s- przeciętna stopa oprocentowania w skali rocznej. Chcąc ustalić wielkość przychodów dla krótszego okresu trzeba uwzględnić okres, na który zostały zdeponowane pieniądze, lub udzielona pożyczka, zatem: Pf= Fxsxt/360, gdzie: t- okres na jaki udzielono pożyczki, złożono depozyt itd. Jeśli w strukturze kosztów finansowych znaczący udział mają dywidendy od udziałów i akcji w obcych podmiotach, celowe jest ustalenie relacji dywidendy do zaangażowanego majątku finansowego: Sd = D/Mf x 100, gdzie sd- przeciętna stopa dywidendy, D- uzyskane w skali rocznej przychody z dywidendy, Mf- przeciętna wartość majątku finansowego zaangażowanego w udziałach i akcjach w obcych podmiotach.